طلاق از طرف زن معمولاً به سادگی طلاق از طرف مرد نیست، اما خوشبختانه ممکن است و راههایی برای آن وجود دارد. طلاق توافقی، طلاق به دلیل نقض شروط دوازدهگانه طلاق و طلاق با استناد به عسر و حرج از جمله این راهها میباشد. میتوان گفت که طلاق توافقی آسانترین گزینه است، اما همیشه میسر نیست. در صورتی که طلاق به دلیل شروط طلاق یا عسر و حرج باشد، علاوه بر آشنایی کامل نسبت به جنبههای حقوقی آن، باید شرایط و معیارهای آن احراز و اثبات شود که اغلب کار سادهای نیست. با ما همراه باشید تا به جنبههای مختلف طلاق از طرف زن بپردازیم.
راههای طلاق از طرف زن
- طلاق توافقی:
طلاق توافقی، سادهترین راه برای درخواست طلاق از طرف زن است. در طلاق توافقی زوجین خودشان بر سر مسائلی همچون مهریه، حضانت از فرزندان، نفقه و… با یکدیگر توافق میکنند و از آنجایی که در این نوع از طلاق نیازی به شکایت نیست، معمولاً روند آن به سرعت انجام میشود و دادگاه صالح صرفاً ضمانت اجرای آن را برعهده میگیرد.
2. طلاق به دلیل نقض شروط دوازدهگانه:
شروط دوازدهگانه طلاق مورد دیگری است که در صورت نقض یک یا چند مورد از آنها توسط مرد، زن میتواند به استناد به آن حق طلاق خود را بگیرد. البته لازم به ذکر است که هرکدام از این شروط، دارای معیارهای خاصی میباشد که باید آن را به طور اختصاصی بررسی کنید. ما در اینجا صرفاً به نام بردن آنها بسنده میکنیم که عبارتاند از: عدم پرداخت نفقه زن، عدم پرداخت نفقه فرزندان، رفتار سوء و نامناسب مرد، ضرب و شتم، اعتیاد، افشای اسرار زن، کوتاهی در وظایف زناشویی، عقیم بودن مرد، حبس طولانی مرد، ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول و به طور کلی هر چیزی که باعث عسر و حرج زن شود که آن را در مورد بعدی بررسی میکنیم.
3. طلاق به دلیل عسر و حرج:
عسر و حرج به معنی این است که به دلیل کوتاهی مرد شرایط زندگی برای زن سخت و طاقتفرسا شده و ادامه دادن زندگی با شوهر برایش بسیار دشوار شود. ایجاد عسر و حرج برای زن از جمله مواردی است که زوجه میتواند با استناد و اثبات آن حق طلاق خود را بگیرد. دریافت کمکهای تخصصی از یک وکیل مجرب در این قسمت میتواند بسیار کارگشا باشد.
مراحل طلاق از طرف زن
0. تعیین نوع طلاق:
از آنجایی که طلاق توافقی سادهترین و سریعترین نوع طلاق میباشد، قبل از هر چیزی زن میتواند برای رسیدن به توافقهای لازم و ایجاد طلاق توافقی تلاش کند. اما اگر این تلاشها به ثمر نرسید گزینه دیگری که پیش روی شماست درخواست طلاق یک طرفه با استناد به نقض شروط طلاق و یا عسر و حرج میباشد.
- مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی:
سپس اولین قدم برای طلاق از طرف زن مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک و ادله طلاق به آنجا میباشد. در صورت تأیید این مدارک، صرفاً «درخواست طلاق» برای زن صادر شده و به دادگاه خانواده ارسال میگردد.
2. طی کردن جلسات مشاوره اجباری:
دولت برای زوجینی که در شرف طلاق هستند جلسات مشاوره اجباری ترتیب میدهد و زوجین را موظف میکند که در آن شرکت کنند. در صورتی که پس از پایان این جلسات زوجین به سازش نرسند، گواهی عدم امکان سازش دریافت کرده و به دادگاه خانواده مراجعه میکنند.
3. دفاع در دادگاه خانواده:
حالا نوبت این است که دادگاه خانواده پرونده را بررسی کند و زن در آنجا از ادله و شواهد خود دفاع کند. تنها در صورتی که دلایل و دفاعیه صحیح و موجه باشد، دادگاه خانواده حکم طلاق را صادر میکند.
4. مراجعه به دفتر ثبت طلاق:
در دست آخر با مراجعه با یکی از دفاتر ثبت طلاق در زمان معینی که دادگاه از پیش مشخص کرده، طلاق نهایی میشود.
مدارک مورد نیاز برای طلاق از طرف زن
از جمله مدارک مورد نیاز برای طلاق از طرف زن که در چه در ابتدا و چه در طول فرایند لازم میشود عبارتاند از:
- مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی
- در دست داشتن نسخه اصلی یا رونوشت سند ازدواج برای تأیید وضعیت تأهل
- شواهد و مستندات لازم برای اثبات عسر و حرج و گرفتن حق طلاق
- وکالتنامه وکیل برای نمایندگی زن در دادگاه
- نتیجههای مشاوره قبل از طلاق
- وکالتنامه محضری طلاق یا همان حق طلاق در صورت وجود
- گواهی عدم بارداری زن که تأیید کند خانم در حال حاضر باردار نیست
- گواهی پزشکی قانونی باکرگی زن
- حکم طلاق صادر شده در دادگاه
این مدارک باید به صورت کامل و بدون هیچ عیب و نقصی به دادگاه ارائه شود تا درخواست طلاق از طرف خانم مورد بررسی قرار گیرد و نتیجه نهایی اعلام شود؛ چرا که داشتن هر گونه عیب و نقص در مدارک میتواند باعث طولانی شدن روند طلاق گردد.
طلاق از طرف زن چقدر طول میکشد؟
به طور کلی فرایند طلاق از سه ماه تا یک سال ممکن است طول بکشد. اما به طور جزئیتر با توجه به نوع طلاق:
- طلاق توافقی بین یک تا سه ماه به طول میانجامد.
- طلاق زن با در دست داشتن برگه حق طلاق ممکن است بین سه تا پنج ماه طول بکشد.
- طلاق از طرف زن و با رعایت قانون 1130 مدنی بین سه ماه تا یک سال به طول میانجامد.
اما بیایید بررسی کنیم که این امر به چه عواملی بستگی دارد. عامل اولی که در طول مدت طلاق دخیل میباشد این است که آیا مرد رضایت به طلاق میدهد یا خیر. مورد بعدی که واقعاً تأثیرگذار میباشد این است که آیا میخواهید فرایندهای طلاق را تنها طی کنید یا از یک وکیل حرفهای در کنار خودتان برخوردار هستید. قطعاً یک وکیل خوب میتواند فرایندهای طلاق را به خوبی طی کرده و روند آن را تسریع و تسهیل ببخشد.
مهریه در طلاق از طرف زن
برخی از افراد گمان میکنند که در صورت طلاق توافقی و طلاق از طرف زن، مهریه به زن تعلق نمیگیرد. اما این نوع از اطلاعات کاملاً غلط هستند و حقیقت این است که در هر نوع از طلاق، مهریه به زن تعلق میگیرد و ارتباطی به نوع طلاق ندارد.
نکته حائز اهمیت این است که در صورتی که مهریه تکلیفش معلوم نشود، امکان ثبت کردن طلاق وجود ندارد. فقط از آنجایی در اکثر طلاقهای توافقی، مهریه در طلاق از طرف زن بخشیده میشود، عامه مردم این باور را دارند که در طلاق توافقی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؛ در صورتی که اینطور نیست.
پس در نتیجه در هر نوع طلاق مهریه به زن تعلق میگیرد و زن میتواند مهریه را از مرد مطالبه کند. اما چون در اکثر موارد حق طلاق با مرد است، ممکن است زن حاضر شود که بهازای بخشیدن مهریه، جواز طلاق خود را از شوهرش بگیرد و اینگونه فرایندهای طلاق را تسریع ببخشد.
عدم تمکین زن و طلاق از طرف زن
در واقع عدم تمکین زن برای طلاق، تأثیری بر طلاق زوجه ندارد. اما اگر زن از طلاق تمکین نکند، ممکن است باعث قطع نفقه شود. زیرا بر اساس قانون ایران، شرط دادن نفقه به ادامه زندگی مشترک بستگی دارد.
اگر زن از طلاق تمکین نکند، میتواند یکی از مسائلی باشد که دادگاه روی آن حساس میباشد و در ارزیابی آن را مورد بررسی قرار میدهد.
اما اگر زن بتواند عدم تمکین خود را ثابت کند، میتواند به عنوان دلیلی برای عسر و جرح باشد. اما این مانعی برای طلاق زوجه نمیشود.
در نتیجه زن میتواند حتی در صورت عدم تمکین، برای طلاق از طرف خود اقدام کند و دادگاه همچنین میتواند بر اساس مدارک و شواهد تصمیمگیری کند.
وکالت زن در طلاق
گرفتن وکالت زن در طلاق به دو روش انجام میشود. یا به صورت شرح ضمن عقد نکاح که در سند ازدواج درج میشود و یا به صورت مراجعه به دفتر اسناد رسمی و گرفتن وکالت زوج برای گرفتن طلاق. اما اگر زوج خارج از کشور باشد میتواند از طریق سفارت یا کنسولگری وکالتنامه را تنظیم کند.
در حقیقت اگر وکالت به صورت شرط ضمن عقد نکاح یا همان سند ازدواج باشد، وکالت مذکور قابل عزل کردن نیست و مرد نمیتواند از تصمیم خود منصرف شود. اما به یاد داشته باشید که در صورتی این وکالت قابل عزل نیست که درون سند ازدواج قید شده باشد و شرط ضمن عقد بسیار برای دادگاه مهم است.
اگر وکالت بعد از عقد و در یک دفترخانه به زوجه داده شود، در دادگاه و توسط مرد قابل عزل است. مگر اینکه مدت داشته باشد، در این صورت مرد تا مدت معین نمیتواند وکالت را عزل کند. لازم است که در خود سند ازدواج قابلیت عزل یا عدم عزل را قید کنند.
در واقع دادن حق طلاق یا همان وکالت به زن، به این معنا نیست که مرد دیگر نمیتواند از زن طلاق بگیرد. یعنی در صورت بروز مشکل حل نشدنی مرد میتواند درخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه دهد و از زن خود جدا شود یا طلاق بگیرد.
یکی از مواردی که بسیار اهمیت دارد این است که متن وکالتنامه کامل و جامع باشد و موارد لازم را ذکر کرده باشد. این نکته به خاطر این گفته شد که در بسیاری از وکالتنامهها متن کاملاً ناقص است و همة موارد لازم گفته نشده. به همین خاطر توصیه میشود که در این مورد با یک وکیل مجرب گفتوگو داشته یاشید تا بهترین راهنمایی را به شما عزیزان ارائه دهد.
نکته دیگری که بهتر است به آن توجه لازم را داشته باشید این است که زن در طی مراحل طلاق میتواند حق وکالت خود را به شوهرش انتقال دهد یا حتی میتواند به فرد دیگری انتقال دهد.
هیچکس یعنی مرد یا زنی که وکالت دارد نمیتواند بدون وکیل دادگستری وکالت را اعمال نماید، یعنی کسی میتواند وکالت را در دادگاه اعمال نماید که وکیل دادگستری باشد.
همچنین مرد میتواند وکالت طلاق خود را به کس دیگری بهجز همسر خود واگذار کند. مثلاً اگر مردی در خارج از کشور باشد، میتواند وکالت را از طریق کنسولگری یا سفارت به برادر خود واگذار کند و برای طلاق از همسر خود باید کارهای اداری را برادر ایشان انجام دهد.
حضانت فرزندان در طلاق از طرف زن
بعد از جاری شدن صیغه طلاق و جدا شدن زن و مزد از یکدیگر، مسئلهای که معمولا ذهن زوجه را به خود مشغول میکند حضانت فرزندان در طلاق از طرف زن است. درواقع باید گفت که قوانین حضانت از فرزندان به طور کلی یکسان است و تفاوتی ندارد که درخواست طلاق از سوی مرد باشد یا زن. پس بیایید این قوانین را باهم بررسی کنیم.
حضانت فرزند دختر تا سن هفت سالگی به مادر داده میشود. بعد از اتمام هفت سال یعنی از 7 تا 9 سال این حضانت به پدر واگذار خواهد شد. اما بعد از سن 9 سالگی یعنی زمانی که دختر به بلوغ میرسد، خودش میتواند تصمیم بگیرد که با چه کسی زندگی کند.
حضانت فرزند پسر نیز به همین صورت است؛ تا سن 7 سالگی مادر میتواند حضانت او را برعهده بگیرد. از 7 سالگی تا 15 سالگی حضانت وی به پدرش سپرده میشود. اما از سن 15 سالگی که به بلوغ میرسد، خودش میتواند انتخاب کند که با پدرش زندگی کند یا مادرش.
البته یک تبصره نیز وجود دارد. اگر هرکدام از والدین بتوانند عدم صلاحیت دیگری در حضانت از فرزند را به دادگاه ثابت کنند، میتوانند حضانت او را از دیگری سلب کنند. البته این موضوع نیاز به بررسی دادگاه دارد، یعنی دادگاه باید پرونده را بررسی کند و در صورت نیاز و با توجه به مصلحت فرزند، دادگاه توانایی این را دارد که حضانت را به فرد مقابل واسپاری کند.
کلام آخر
طلاق پدیدهای سخت، اما در عین حال میتواند نجاتبخش باشد. اگر ماندن در زندگی مشترک آسیب بیشتری به شخص وارد میکند، طلاق بهترین گزینه است. اما طلاق از طرف زن مراحل و مشکلات خاص خودش را دارد. اگر میخواهید در طول این مسیر یک وکیل طلاق در کنارتان باشد، تصمیم عاقلانه و هوشمندانهای گرفتهاید. اما اگر میخواهید تنها این مسیر را طی کنید اولاً از شما دعوت میکنیم که صبر و حوصله خود را حفظ کنید و دوم این که اینکه حتماً از منابع معتبر نسبت به جنبههای قانونی و حقوقی این امر اطلاعات لازم را کسب کنید. در طول فرایند طلاق قطعاً فرد از لحاظ روانی بسیار درگیر میشود، اما اگر صاحب فرزند هستید، لطفاً مراقب سلامت روان او هم باشید. با آرزوی پیروزی و سربلندی برای تکتک شما همراهان.