بخشیدن و هدیه دادن، یکی از اصولی است که در بین مردم رواج دارد و افراد، بسیاری از اوقات اموالی را به صورت هدیه، به دیگران می دهند و بدین صورت مهر و محبت خود را آشکار می سازند. در قانون، عقد هبه، تقریبا به همین معنا می باشد؛ مواردی که در آن، فرد مالی را به صورت رایگان به مالکیت فرد دیگر در می آورد. به موجب این رخداد مواردی نظیر رجوع از هبه، اثبات هبه و … ممکن است به وجود آید که در ادامه به توضیح مفصل در رابطه با تمامی آنها در این مقاله از وبسایت وکلای کرج پرداخته ایم. با ما تا انتها همراه بمانید.
ارکان عقد هبه چیست؟
واژه هبه در لغت به معنای بخشیدن و در قانون، به معنی انتقال مال به صورت رایگان به فردی دیگر می باشد. بنابراین امر، مشخص است که در حین این انتقال سه رکن اصلی پدید خواهند آمند که ما در ادامه به توضیح راجع به هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
واهب: در زمینه عقد هبه، فردی که اقدام به انتقال مال به دیگری می کند، واهب نامیده می شود.
متهب: شخصی مال به او منتقل می شود، متهب نامیده می شود.
عین موهوبه: به مال منتقل شده در عقد هبه، عین موهوبه می گویند.
اثبات صحت عقد هبه چگونه است؟
اینکه عقد صورت گرفته به درستی شکل گرفته باشد و مال به صورت کامل و صحیح منتقل شود، بحثی است که نیازمند ارائه توضیحاتی می باشد که ما در ادامه بدان پرداخته ایم.
در قدم اول باید ذکر کرد که دعاوی مرتبط با اثبات صحت هبه، دعاوی مالی به شمار می روند؛ اما اگر ارزش مالی موهوبه، بیش از 20 میلیون تومان باشد، این دعاوی باید به منزله دعاوی حقوقی مورد ارزیابی قرار بگیرند.
در صورتی می توان ادعا کرد که مال موهوبه، به صورت کامل و صحیح به شخص متهب منتقل شده است که فرد، آن مال را قبض کند و سند آن را به نام خودش زده باشد؛ یعنی اگر مدرکی مبنی بر اینکه فرد واهب، مال را به تصرف متهب در آورده باشد، موجود نباشد، این عقد از صلاحیت کافی برخوردار نخواهد بود. در چنین شرایطی است که واهب می تواند از هبه منصرف شود و مال خود را به تصرف متهب در نیاورد.
گاها ممکن است بنا بر پشیمانی یا به هر دلیل دیگر، فرد واهب تمایل به پس گرفتن مال خود داشته باشد و یا به دروغ، عقد هبه صورت گرفته را انکار نماید؛ در چنین شراطی واهب و متهب باید مدارک حاکی از مالکیت و یا عقد هبه را به دادگاه ارائه داده و دادگاه در زمینه صحیح بودن آن بررسی های لازم را انجام خواهد داد.
دسترسی سریع به وکلای برگزیده : ۱۰ تا از بهترین وکیل خانواده در کرج
اقرار فرد: در دادگاه اقرار، حتی یک بار، از ارزش فراوانی برخوردار است و برای فرد قاضی مدرکی مهم به منظور اثبات صحت هبه به شمار می رود.
ارائه سند: ارائه سند نیز، یکی دیگر از راه های اثبات هبه می باشد؛ سندی که در آن مالکیت مالک حقیقی برروی مال، به صورت واضح مشخص شده باشد. اسناد می توانند به دو صورت رسمی و یا عادی ارائه شوند. در رابطه با اسناد، یکی از موضوعات مهمی که مطرح می باشد، امکان جعل آنهاست؛ بدین صورت، تمامی اسناد ارائه شده باید مدرکی حاکی بر عدم جعلی بودن به همراه داشته باشند که اکثر اوقات، این موضوع توسط کارشناس دادگستری تعیین خواهد شد.
استشهاد شاهد: شهادت فردی واجد شرایط و دارای صلاحیت بر اجرای عقد هبه نیز، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد؛ به گونه ای که در زمینه وجود سند و اقرار، وجود شاهد، کار را تمام و عقد هبه را اثبات می نماید. در چنین شرایطی ، باید استشهادیه ای که در آن تمامی اطلاعات شاهدین به همراه آدرس و نشانی آنها ذکر شده است در کنار امضا و اثر انگشت، به دادگاه ارائه شود.
رجوع از هبه چیست؟
همان گونه که ذکر نمودیم، عقد هبه به معنای قراردادی است که در آن فرد واهب مالی را به صورت رایگان در اختیار متهب می گذارد. با توجه به این امر، مشخص است که گاها ممکن است واهب یا متهب به صورت یک طرفه، اقدام به برهم زدن عقد هبه نمایند که بدان رجوع از هبه اطلاق می شود.
رجوع از هبه شرایطی دارد؛ یعنی نمی شود که هرگاه فرد اراده کند عقد هبه را بر هم بزند و مال خود را پس بگیرد. یکی از مواردی که رجوع از هبه امکان پذیر است، عدم انتقال مال موهوبه و عدم انتقال به مالکیت متهب می باشد؛ در چنین شرایطی فرد واهب می تواند مال خود را پس بگیرد.
از موارد دیگری که رجوع از عقد هبه را امکان پذیر می سازد، شرایطی است که متهب، پدر، مادر و یا اولاد واهب نباشد.
در نهایت نیز، اگر در مال هبه شده، تغییری صورت نگرفته باشد، امکان بازپس گیری مال توسط واهب وجود خواهد داشت.
کسب اطلاعات بیشتر از : ۱۰ تا از بهترین وکیل کرج
در ادامه به توضیح موادری خواهیم پرداخت که رجوع از حبه امکان پذیر نخواهد بود.
در شراطی که موهوبه، از بین رفته باشد، دیگر رجوع از هبه امکان پذیر نخواهد بود؛ مثلا در مواردی که واهب به متهب ماشینی داده باشد و ماشین در آتش سوزی از بین رفته باشد. در این گونه موقیت ها فرد واهب توانایی درخواست به منظور رجوع هبه را نخواهد داشت.
در مواردی که متهب، پدر، مادر و یا اولاد واهب باشد، امکان باز پس گیری موهوبه وجود نخواهد داشت.
در شراطی که مال وهب شده دچار تغییر شده باشد نیز، دیگر امکان رجوع وجود نخواهد داشت؛ مانند اینکه واهب پولی را وهب کرده باشد و متهب با آن، چیزی را خریده باشد.
کلام آخر
در این مقاله در رابطه با یکی از تعاریف قانونی پرکاربرد، به نام عقد هبه، پرداختیم. همان طور که ذکر شد، منظور از این نوع عقد، اعطای مالی به صورت کاملا رایگان از سمت اهدا کننده یا واهب به فرد اهدا شده یا متهب می باشد؛ بر این اساس، گاها ممکن است فرد از این عمل پشیمان و تمایل به رجوع هبه داشته باشد که مشمول قوانین و شرایط خاصی می باشد. گاها نیز به منظور اثبات هبه، اثبات صحت هبه مورد نیاز است که در این شرایط اقرار، اسناد و استشهاد از ارزش فراوانی برخوردار می باشند. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
